SUPERFUT!

In het struikgewas langs het Kanaal door Walcheren hoorde ik er voor het eerst van. Sommige mannen hebben het: FUT! Een slungel van veertien jaar dook voor een kronkelende demonstratie in het gras. Kijk als je zo beweegt komt er FUT uit!
Ik was twaalf en danig in verwarring. Had ik dat nu ook of niet? Zeker was dat ik sinds kort een onweerstaanbare drift voelde om te masturberen, en dat die avondlijke sessies altijd besloten werden met een natte buik. Was dat het? FUT, sperma, die soms klonterige viezigheid die ik snel aan de lakens smeerde opdat mijn moeder het maar niet zou ontdekken?.

 

Zekerheid kreeg ik pas toen ik een paar maanden later samen met vriendje Johnny de L. in diens vaders roeiboot masturbeerde. Bewonderend riep hij op het moment supreme: goh jij hebt al fut!. Maar leuk was die constatering niet echt want ik wilde nog ooit kinderen krijgen en meende dat de voorraad FUT slechts zeer beperkt was en dat ik daarom mijn lusten moest temperen.

Nu, 7300 (=20x365)* ejaculaties later, is die vrees geheel weggenomen. Niet alleen heb ik inmiddels twee prachtige dochters maar ik weet nu dat ik niet zomaar FUT heb, maar SUPERFUT. Dat is althans de uitkomst van een onderzoekje zoals dat aan het Radboudziekenhuis in Nijmegen is verricht. Want Theo masturbeert tegenwoordig voor de wetenschap!

 

Het te voorschijn toveren van sperma is een verrukkelijke bezigheid, maar het eindprodukt zelf keuren we nauwelijks een blik waardig. Toch verdienen die gemiddeld drie kubieke centimeters meer aandacht. Er zijn namelijk maar weinig mannen die niet tobben met hun vruchtbaarheid. De meerderheid zou zijn kansen op kinderen graag een stuk kleiner zien (of een alternatief zien voor dat rubber dat volgens de moderne reclamecampagnes 'best' wel fijn vrijen is), en een kleiner gedeelte wil die kans op kinderen juist vergroten. Tijd dus om eens een kwakje onder de microscoop te deponeren en het gekrioel nader te beschouwen.

 

Het Radboudziekenhuis in Nijmegen is een van de plaatsen in ons land waar spermaonderzoek plaats vindt. Dat is bijzonder, want het Radboudziekenhuis is katholiek en de Paus moedigt masturbatie nu niet direct aan. Niettemin heeft Dr Julien Dony, gyneacoloog, hier een spermalab plus bijbehorende 'spermagewinruimte' tot zijn beschikking.

Pillenmaniak als ik ben, heb ik vernomen dat extra Vitamine C goed is voor de mannelijke vruchtbaarheid. Ik slik extra Vitamine C, betekent dat nu ook dat ik vruchtbaarder ben dan de rest van de wereld? Dony glimlacht mild. Hij kan niet uitsluiten dat die middelen werken. Maar bevestigen is evenmin mogelijk. Het onderzoek ziet er allemaal twijfelachtig uit. Maar waarom neem ik de proef op de som niet en deponeer wat zaad in een plastic bekertje, dan kunnen we het even bekijken?.

 

En zo beland ik in de Spermagewinkamer. Het is niet een ruimte waar je voor je plezier bent, de inrichter heeft daar nauwlettend op toegezien. Het is er warm, wit betegeld en anoniem, eigenlijk een kaal zielloos hok. Pornografie is niet te vinden, afgezien van enkele steriele naaktfoto's van Madonna, die duidelijk al diverse malen van dienst zijn geweest. Proberen maar denk ik, en voel me potsierlijk. De hooggehakte fantasien die ik in mijn hoofd opbouw blijken opeens zinken emmers te dragen als voor de zoveelste maal een luidruchtige schoonmaker aan mijn deur gaat morrelen en zijn gereedschap op de grond kwakt. Vraag: welk lichaamsdeel gebruikt een man bij het masturberen het meest? Zijn oren, gespitst als- ie is om betrapt te worden. Maar uiteindelijk geschiedt dan wat Dony wetenschappelijk omschrijft als het 'flipperen van de bekkenbodem': ik kom klaar!

 

Nee he, is dat alles? dat ene witte druppeltje druppel dat daar in dat bekertje valt? Gegeneerd breng ik het zaad naar de laborant die het godzijdank zonder stiekeme glimlachjes in ontvangst neemt en wat vaag bromt dat het voldoende is.

Sperma produceren voor de wetenschap. Het is voor veel mannen en moeilijke opgave. Had er niet een beetje porno aanwezig moeten zijn?
Dony:'Dat is een klacht die wij wel meer horen. Ik moet zeggen dat de kiosk bij het ziekenhuis daar eigenlijk heel aardig in voorzien is. Penthouse, Panorama, toch alles wat zou kunnen helpen is daar wel te vinden. Maar de ervaring leert dat tenminste de helft van de echtparen waar het sperma moet worden nagekeken er de voorkeur aan geeft samen te werken om dat spermamonster die dag te bekomen En als je daar dan porno klaar legt, dan zou dat de aandacht misschien kunnen afleiden of in ieder geval mensen op andere gedachten brengen. Wij zijn nog altijd zoekende naar een modus daar tussen in'.

 

Het blijkt nogal eens mis te gaan met de 'spermagewinning'. Dony:'Er zijn natuurlijk toch nog genoeg kerels die spermagewin zonder de partner of niet kunnen of niet ethisch vinden of wat dan ook, en die zitten daar in zo'n hok , die hebben daar onvoldoende ervaring mee en dat wordt dan niks'. De manier waarop hij om een spermamonster vraagt, zo heeft Dony geleerd, is bepalend voor het succes. Vraagt hij het vriendelijk en voorzichtig dan wordt het niks, slaat hij een ietwat autoritaire toon aan dan lukt het opeens wel.

 

ELEKTRISCH ORGASME
Voor noodgevallen zou Dony nog wel wat achter de hand hebben. Hij filosofeert over het middel papaverine dat na injectie gegarandeerd een erectie geeft en over vibratoren die zijn spermawinners moeten helpen. Het zou zelfs mogelijk zijn meent Dony, een man klaar te laten komen door zijn bekkenbodem via elektroden in het rectum te stimuleren. De praktische betekenis daarvan is echter twijfelachttig.

Dony is een vrouwenarts die zich met ook met de mannelijke vruchtbaarheid bezig houdt. In zijn optiek gebeurt dat te weinig en dat levert misverstanden op en soms verkeerde behandeling. Dony:'Het gekke is bijvoorbeeld hoe weinig mensen ideeen hebben over de afmetingen van de penis in erectie. Er zijn natuurlijk geen standaardmaten, maar er is wel onderzoek gedaan over gemiddelden. Ergens in het midden ligt een diameter van 4 a 4,5 centimeter en een lengte van twaalf tot vijftien centimeter. 17 centimeter is kolossaal. Vijf centimeter diameter is ook erg fors'.

 

'Het vruchtbaarheidsonderzoek heeft zich aan de vrouwelijke kant veel sterker ontwikkeld dan bij mannen. Bij vrouwen is veel meer te doen. Een vrouw heeft eierstokken, daar zitten eieren in. Die kunnen vervroegd uitgeput raken en verder kan er iets mis zijn met die eirijping. In dat geval kun je met hormonen een hoop doen. Bij onvruchtbare mannen is het waarschijnlijk zo dat het produkt wat er ligt, zeg maar de akker waarop die zaadcellen moeten groeien dat die zo godvergeten slecht is dat je daar verder niets meer aan kunt doen'.

 

Een kwakje is te vergelijken met een aquarium. Daarin zwemmen vissen, soms veel, soms weinig, soms mooi, soms lelijk, soms hebben de vissen een goeie conditie, soms niet. In het sperma nemen de zaadcellen de plaats in van de vissen, maar verder kan Dony zich wel verenigen met de vergelijking. 'Mijn mensen spreken doorgaans over kwakkerbolletjes' zo zegt hij.

De productie van sperma is een uiterst gecompliceerde aangelegenheid. De aanmaak van de zaadcellen, in de ballen, duurt 70 dagen. Vervolgens gaan de zaadcellen gedurende twee weken door de bijbal, eigenlijk een kluwen van een zeven meter lang draaddun kanaal waarin ze op kwaliteit geselecteerd worden en rijpen. Er is bijvoorbeeld bekend dat als je de frequentie van zaadlozing opvoert steeds meer onrijpe zaadcellen in het zaad terechtkomen en daardoor wordt je minder vruchtbaar. Ook het aantal zaadcellen vermindert.

 

Omgekeerd is het zo dat als je bijvoorbeeld een week, twee weken, geen zaadlozing hebt gehad het eerste ejaculaat wat je produceert grotendeels uit verouderde en minder levensvatbare zaadcellen bestaat.
De meeste en beste zaadcellen zitten per ejaculatie in het eerste derde deel en dat is van belang, want de meeste mannen denken van: als ik nou maar zorg dat die laatste klonters er vooral goed uitkomen, dan lukt het wel. Die klonters zijn van minder belang voor de vruchtbaarheid. Belangrijker is dat het sperma gauw verwatert, vervloeit, zodat de zaadcellen kunnen vrijkomen om op te zwemmen naar de eileiders.

 

Hoe zag mijn sperma er onder de microscoop uit? Dony:'Het volume die dag bedroeg 1,1 milliliter Dat heeft natuurlijk ook te maken met het aantal dagen onthouding wat er van te voren betracht is (plm 12 uur -TR). In die 1,1 milliliter zaten twaalf miljoen zaadcellen per milliliter. Het waren er dan misschien niet zoveel, want bij een goed monster, na zeg maar drie dagen onthouding, vind je bij goed vruchtbare mannen 80-120 miljoen zaadcellen per milliliter. Maar de kwaliteit was er niet minder op want 60% van de zaadcellen gaf een buitengewoon goede beweeglijkheid te zien. Ook de vorm van die zaadcellen was excellent. Normaliter zijn we gewend zo'n 30-35% abnormale gevormde zaadcellen te vinden en in dit spermamonster werden slechts 22% abormale zaadvormen gevonden, dat is extreem laag. Het is bijna zo dat je zegt hoe is het mogelijk, dat iemand zo'n buitengewone morfologie van spermatozoën heeft. Dat moet verder onderzocht worden'.

Zo gezegd zo gedaan. Een tweede maal ben ik, ditmaal na 48 uur onthouding, naar Nijmegen getogen - wie het breed heeft laat het breed hangen - om de wetenschappers daar nogmaals te verbazen door tweemaal achter elkaar een spermamonster van topkwaliteit af te leveren. Ditmaal haalde ik een totale telling van respectievelijk 250 en 200 miljoen zaadcellen per milliliter en op een totaal van 2,6 milliliter betekent dat dus dat ik tegen een half miljard nakomelingen om zeep heb gebracht. Dat is zeer veel, hoewel Dony er wel op wijst dat het totale volume wat aan de lage kant bleef. Wederom bleken de spermatozoen wondermooi. Een fokstier kortom.

Toch de Vitamine C? De chemische industrie Merck (in Amsterdam) gaat dat nogmaals onderzoeken, maar heeft moeite met het vinden van zaaddonoren en de onderzoekers stellen geen prijs op belangstelling van de pers.

Dony houdt zijn twijfels. Hij kan alleen bevestigen dat zieke mannen soms erg slecht sperma hebben. Na bijvoorbeeld een stevige virusinfectie met koorts gepaard is de spermakwaliteit voor maanden beroerd. Dony krijgt patienten met bepaalde vormen van kanker doorverwezen om het sperma op te slaan, omdat het anders wellicht door de anti-kankerbehandeling zou worden aange tast. Doorgaans is het zaad voor die tijd echter al in deplorabele staat. Ook van milieuvervuiling is bekend dat het de zaadkwaliteit kan aantasten, met name de zware metalen kwik lood en cadmium. Het is echter moeilijk om te bewijzen dat daardoor in de loop der tijd de zaadkwaliteit is afgenomen aangezien er geen zaadmonsters uit bijvoorbeeld de middeleeuwen of van de romeinen voor onderzoek beschikbaar zijn.

 

Bij ongewild kinderloze paren is de 'schuld' meestal fifty fifty verdeeld. Heel vaak echter is er bij beide partners iets aan de hand. Tot vandaag de dag is het heel zelden mogelijk om de mannelijke vruchtbaarheid zo te bevorderen dat er een kind geboren kan worden (als dus het Vitamine C verhaal inderdaad niet klopt). Dony heeft echter ervaren dat de problemen vaak spontaan oplossen vooral omdat de vrouw een opmerkelijk vermogen heeft om haar eigen vruchtbaarheid op te krikken. Met eenvoudige middelen trachten gyneacologen nu nog een extra duwtje in de gewenste richting te krijgen, de vrouw te 'hyperfertiliseren'.
'Het is jammer dat onder Nederlandse gyneacologen voor deze zaken de belangstelling niet erg groot is. Ik zie kerels met slecht sperma waarbij soms een eenvoudige behandeling van de baarmoederhals zou voldoen om een zwangerschap te bewerkstelligen'.

 

Wordt er dan te vaak gegrepen naar reageerbuisbevruchting?
Dony: 'Dat is zeker een teneur. Echtparen die horen dat het ligt aan de kwaliteit van het sperma hebben natuurlijk hun hoop op reageerbuisbevruchting. De kreet is dan: er is toch maar een zaadcel nodig voor een bevruchting. Helaas is niets minder waar. Met reageerbuisbevruchting heb je nog altijd 50.000 goed bewegende zaadcellen nodig. En voor 50.000 goed bewegende zaadcellen heb je toch nog een paar miljoen cellen nodig die ontzettend goed bewegen. In enkele gevallen kan een reageerbuisbevruchting de oplossing zijn, althans waar de mannelijke verminderde vruchtbaarheid de oorzaak is, maar de idee dat dat voor slecht vruchtbare mannen een even makkelijke oplossing is als voor slecht vruchtbare vrouwen is onterecht'. Volgens de Nijmeegse gyneacoloog wordt in het geval van een slechte mannelijke vruchtbaarheid ook te makkelijk gegrepen naar het middel van de kunstmatige inseminatie. Door een dergelijke ingreep wordt het baarmoederslijm ook nog eens verstoord waardoor de toch al zwakke zaadcellen het extra moeilijk krijgen en de overleving minimaal is. Infecties en stress behoren tot de bijverschijnselen. Als artsen wat vaker naar de overleving van het sperma zouden kijken, zou volgens Dony het aantal kunstmatige inseminaties met eigen sperma belangrijk teruglopen en zou er wellicht meer aandacht komen voor het verhogen van de vrouwelijke vruchtbaarheid.

'Het is de grote tragiek (trazjiek zegt Dony) van het fertiliteitsonderzoek dat we enerzijds zo veel kunnen, anderzijds ons onvoldoende realiseren dat alles wat we daarbij aan stress creeeren precies een averechts effect heeft. Meer dan de helft van de zwangerschappen ontstaat nadat de behandeling is afgeslo ten, gewoon omdat dan die stress wegvalt. Anderen zullen zeggen dat dat juist het resultaat van de behandeling is. Ik geloof dat niet'.

 

ONDERBROEKEN
De meeste mannen kunnen echter wel met wat minder vruchtbaarheid toe. Zijn er middelen om dat te bewerkstelligen?
Dony:'Strak zittende onderbroeken is een van die zaken die op het ogenblik de aandacht krijgen. Het is de vraag of het wel zo verstandig is een strakke sportslip te dragen. Er zijn vrij veel mannen die dat 's nachts dan combineren met een pyamabroek er overheen. Kijk, het scrotum moet nog altijd een temperatuur van een graad of drie lager hebben dan de rest van het lichaam, wil de sperma-aanmaak goed functioneren. Je moet het scrotum de ruimte geven, ten minste snachts, vandaar dus dat wij als het dan een verminderde vruchtbaarheid betreft altijd adviseren om ten minste 's nachts niet de strak zittende slip aan te houden, en als de man overdag in een overall werkt dan bevorderen wij graag de verkoop van boxerpants in Nederland.
In India zou getracht zijn met warme strakke onderbroeken de mannelijke vruchtbaarheid te beperken, maar het project zou zijn gestrand op de onwil van mannen die vreesden voor hun potentie.

Omdat het zaad zo temperatuurgevoelig is zou ook een hete douche de vruchtbaarheid van de man kunnen verminderen. Ten slotte zou de retrograde ejaculatie een middel van beperking van de mannelijke vruchtbaarheid zijn. Als je bijvoorbeeld een postelastiek aan het begin van de penis bindt dan is de kans groot dat het sperma niet naar buiten komt, maar in de blaas wordt teruggestort.
Maar is dat dan geen oplossing: strakke sportslips, gecombineerd met hete douches, een elastiek om je ding en vervolgens maar vaak klaarkomen?. In principe wel zegt Dony, maar de methode is toch te onbetrouwbaar.

Ik heb begrepen dat ze in China al een pil voor mannen hebben.
Dony: 'Het is maar de vraag of je een chinese man wil zijn in die situatie. De chinese anticonceptiepil voor mannen is een toevalligheidsbevinding in een streek waar de mensen buitengewoon arm waren en goedkope katoenzaadolie gingen gebruiken om mee te koken. Het viel op dat in die streek bijna geen chinezen meer nageslacht kregen, en toen is men er achter gekomen dat er in de katoen olie iets zat wat buitengewoon slecht was voor de spermakwaliteit. Dat heeft de naam Gossypol gekregen. Als je dat een tijd neemt, dan wordt je inderdaad praktisch steriel terwijl je qua potentie in tact blijft. Maar er zijn helaas nogal wat bijwerkingen, met name voor de lever. In Nederland heeft het middel geen schijn van kans om er ooit doorheen te komen. Veel te giftig'.

'Als je de pil van de vrouw aan de man geeft en je gebruikt hem een paar maanden, dan wordt hij zeker steriel, maar dan wil ook de potentie niet meer marcheren dat is de tragiek. De sperma-aanmaak kun je platleggen, maar gelijktijdig gaat er meer platliggen en blijft ook platliggen, en dat is een hele vervelende situatie en dan moet je, om toch zijn potentie te herstellen er toch weer mannelijk hormoon bij geven, van testosteron afgeleide hormonen, en dat is weer betrekkelijk giftig voor zijn lever. Toch is dit de manier waarop we het nu doen, deze dubbele medicatie. Er is potentieel misschien een kandidaat voor de mannenpil, dat is Inhibin, een stof die in de testes zelf wordt aangemaakt. Als die stof gezuiverd zou kunnen worden, zou je wellicht iets hebben wat de zaadaanmaak stil legt en de potentie in stand houdt.

 

* in 2022 is dat inmiddels meer dan 20.000. ejaculaties geworden en uiteindelijk 4 kinderen. 

2756 woorden.