De volgende vraag werd begin oktober 2018 gesteld op een congres van deskundigen op het gebied van radioactiviteit.
Stel dat midden in de nacht de overheid bij u aan de deur klopt en zegt: 'Er heeft een nucleair ongeluk plaats gevonden, er komt straling vrij, u moet hier weg, evacueren!'
Hoe zou u daar dan als stralingskundige op reageren?
De veiligheidsnormen voor straling zijn zeer streng, wereldwijd. Als ergens mensen dreigen bestraald te worden met een hoeveelheid die - op jaarbasis gerekend - de 1 milliSievert dreigt te overschrijden dan moeten er maatregelen worden genomen, zoals een evacuatie. In Tsjernobyl zijn op basis van die norm honderdduizenden mensen geëvacueerd, in Fukushima zou zijn geëvacueerd uitgaande van een waarde van 20 milliSievert (maar helemaal duidelijk is dat niet). Er is een vrij algemene overtuiging onder stralingskundigen dat de gevolgen van die evacuatie ernstiger waren dan de kwaal van de straling die er mee bestreden werd. Met andere woorden als men niet had geëvacueerd waren er minder mensen gestorven (zie hier en hier). Velen betwijfelen of de evacuaties überhaupt hadden moeten plaatsvinden. [Lees verder]
Denken dat iets een kernramp zal worden is dodelijker dan de kernramp zelf. Bij Tsjernobyl werd dat al vermoed, maar voor Fukushima hebben we nu de cijfers. Hoewel de media wat hier gebeurde in 2011 steevast als een kernramp betitelen, kan men hier geen stralingsdoden vinden, en dat zou je toch een beetje verwachten. Wie nu opgewekt roept dat dat een gevolg is van de beschermingsmaatregelen die er zijn genomen moet er op gewezen worden dat juist die maatregelen - ic de evacuatie - slachtoffers hebben geëist: ergens van 1200-1600. Heel veel meer dan er zouden zijn geweest als de mensen waren thuis gebleven en dat beetje extra straling hadden ondergaan (
Dit is het mooie snuitje van de 10-jarige Ayaka uit Fukushima. Leuk heeft ze het niet: bij de tsunami verdween het huis van haar ouders en opa ging mee ten onder. Nu woont ze ergens anders en krijgt dagelijks te horen dat ze voortdurend in levensgevaar is vanwege de straling die wel 20 keer hoger is dan normaal! Haar vader heeft een geigerteller gekocht en nu mag ze nog maar een half uurtje per week buiten spelen en alleen op het asfalt, want op het gras is de straling te hoog. Ayaka groeit op in angst. En waarvoor? Volgens de metingen van haar vader straalt het asfalt 0.8 microsievert per uur. Dat beschouwen ze als gevaarlijk, en de officiële stralingskundigen moedigen dat aan: je moet altijd streven naar straling op zo laag mogelijk niveau. ‘Alara’ heet dat beleid. Ja, jammer dat zo’n snuitje de komende 70 jaar in onterechte doodsangst zal slijten, maar hey, being green means never having to say you’re sorry.