Pilotstudie: Kan straling het leven van Corona-patiënten redden?

Update: Twee patiënten in India ook opgeknapt op straling. Hier.

Een klein medisch experiment aan de Emory Universiteit in Atlanta heeft de hoop aangewakkerd dat een lage dosis straling de met Covid-19 verbonden vaak fatale longontsteking kan genezen - en dat binnen een tijdsbestek van een a twee dagen!. Dit goede nieuws verdient evenwel een stevige nuancering want het gaat hier slechts om 5 patiënten en het betreft hier geen zogeheten 'randomized clinical trial' hetgeen een voorwaarde is voor wetenschappelijke acceptatie. In India, Spanje en Italië en Iran vinden nu verdere pilots plaats en in de VS een echt RCT. Totaal gaat het om 275 patiënten. Hoewel het wetenschappelijk bewijs dus nog onvoldoende is moet er op gewezen worden dat voor de Tweede Wereldoorlog longontsteking op vergelijkbare wijze succesvol werd behandeld.

Aan het Winship Cancer Institute van de Emory universiteit werden 5 - verslechterende - patiënten met bewezen Corona besmetting en longontsteking die extra zuurstof kregen bestraald. Drie waren bedlegerig en er waren diverse comorbiditeiten (onderliggend lijden). Ze waren niet geïntubeerd, dergelijke patiënten kunnen niet getransporteerd worden en vielen dus af. 4 patiënten waren zwart, vier waren vrouw en ze varieerden in leeftijd van 64-94 jaar. Ze werden gedurende een kwartier bestraald en ontvingen in totaal een dosis van 1,5 Gray op hun longen. Dat wordt beschouwd als een lage dosis (wellicht een hoge lage dosis - ik ga hier nog verder op in).

Binnen 24 uur verbeterde de ademhaling van 3 van hen, ze konden van de zuurstof af. De vierde patiënt had een paar dagen nodig. Gemiddeld werden ze na 12 dagen ziekenhuis ontslagen. Over de vijfde patient berichten de onderzoekers weinig, blijkbaar sloeg de behandeling bij hem niet aan. Bijeffecten van de bestraling leken er niet te zijn (en zijn bij een dergelijke dosis ook niet echt te verwachten).

Hoewel deze studie zorgvuldig lijkt is de bewijskracht minimaal, er is geen controlegroep en ook niet gepoogd om een vergelijking te maken met de populatie van Covid-19 patienten zoals we die nu kennen. Maar de belangrijkste aanleiding om dit experiment te verrichten komt uit de publicaties van professor Edward Calabrese en anderen van de universiteit van Massachussets in Amherst. Hij ontdekte dat in de eerste helft van de vorige eeuw vergelijkbare doses straling werden gebruikt bij allerlei infecties: longontsteking, oorontsteking, kinkhoest en meer. Hij vond tientallen studies die hierover berichtten, en hoewel ook die studies niet aan moderne standaarden voldoen zijn ze toch indrukwekkend genoeg om de therapie een nieuwe kans te geven. Opvallend in die oude studies is dat veel van de onderzoekers opgetogen melden dat de bestraling daadwerkelijk levens redt en vaak binnen 24 uur effectief.

Als uit verder onderzoek inderdaad blijkt dat lage doses straling effectief zijn dan is dat een grote overwinning voor professor Calabrese en andere aanhangers van de zogeheten hormese theorie.. Die houdt in dat chemicaliën en bestraling alleen in hoge doses gevaarlijk zijn en in lage doses vooral het afweersysteem van het lichaam prikkelen en daarmee de gezondheidheid juist bevorderen. Simpel samengevat: if it doesnt kill you it makes you stronger. Al heel lang wordt vermoed dat dat ook geldt voor straling. Er zijn wereldwijd diverse kuuroorden waar lage doses straling worden gebruikt tegen reumatische kwalen en vroeger werd die straling dus ook gebruikt bij infectieziekten. De behandeling is door de opkomst van geneesmiddelen destijds uit de belangstelling verdwenen, niet vanwege problemen. Hierover wordt een felle wetenschappelijke discussie gevoerd.

Het is verleidelijk om hier ook te wijzen op de gunstige effecten van bestraling bij kankertherapie, maar daar speelt iets anders. Bij de radiotherapeutische behandeling van kanker worden grote doses straling gegeven: 50 Gray/Sievert oftewel 50.000 milliGray/milliSievert. Dat krijgt perspectief als men zich realiseert dat alle Nederlanders per jaar(!) een hoeveelheid van 2,5 milliSievert aan natuurlijke straling ontvangen. Bij de Covid-19 /hormetische behandeling wordt dus 1,5 Gray/Sievert gegeven oftewel 1500 milliSievert (in de overige nieuwe studies wordt minder dan 1000 milliSievert gegeven). Volgens de hormese-aanhangers kan straling verschillende effecten hebben: in hoge doses is het bijzonder effectief in het wegbranden van kankercellen (zonder overigens de kans op kanker aanmerkelijk te vergroten) terwijl de lage doses juist het afweersysteem van de mensen zouden verterken.

De pilotstudie staat hier: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.06.03.20116988v1.full.pdf

In de bijlage een artikel van prof Calabrese

Hier een overzicht van de voorgenomen studies van de toepassing van lage doses straling bij Covid-19.

En overige literatuur

1. Ghadimi-Moghadam A, Haghani M, Bevelacqua JJ, Jafarzadeh A, et al. COVID-19 tragic pandemic: concerns over unintentional “directed accelerated evolution” of novel Coronavirus (SARS-CoV-2) and introducing a modified treatment method for ARDS. J Biomed Phys Eng. 2020;10(2):241-6. doi: 10.31661/jbpe.v0i0.2003-1085. PubMed PMID: 32337192. PubMed PMCID: PMC7166223.

2. Kirkby C, Mackenzie M. Is low dose radiation therapy a potential treatment for COVID-19 pneumonia? Radiotherapy and Oncology. 2020. doi: 10.1016/j.radonc.2020.04.004. PubMed PMID:32342871. PubMed PMCID: PMC7194710.

3. Lara PC, Burgos J, Macias D. Low dose lung radiotherapy for COVID-19 pneumonia. The rationale for a cost-effective anti-inflammatory treatment. Clinical and Translational Radiation Oncology. 2020;23:27-9. doi: 10.1016/j. ctro.2020.04.006.

4. Montero A, Arenas M, Algara M. Low-dose radiation therapy: could it be a game-changer for COVID-19? Clinical & Translational Oncology. 2020:1. doi: 10.1007/s12094-020-02401-y.

5. Cosset JM, Deutsch É, Bazire L, Mazeron JJ, Chargari C. Irradiation pulmonaire ā faible dose pour l’orage de cytokines du covid-19: pourquoi pas? Cancer Radiother. 2020. doi: 10.1016/j.canrad.2020.04.003. PubMed PMID: 32389579. PubMed PMCID: PMC7252150.

6. Meziani L, Robert C, Mordant P, Deutsch E. Low doses of radiation therapy increase the immunosuppressive profile of lung macrophages via IL-10 production and IFNγ/IL-6 suppression: a therapeutic strategy to counteract lung inflammation? bioRxiv. 2020. doi: 10.1101/2020.05.11.0776511.

7. Dhawan G, Kapoor R, Dhawan R, Singh R, Monga B, Giordano J, Calabrese EJ. Low dose radiation therapy as a potential life saving treatment for COVID-19-induced acute respiratory distress syndrome (ARDS). Radiotherapy and Oncology. 2020. doi: 10.1016/j.radonc.2020.05.002.

8. Rödel F, Arenas M, Ott OJ, Fournier C, Georgakilas AG, Tapio S, Trott KR, Gaipl US. Low-dose radiation therapy for COVID-19 pneumopathy: what is the evidence?. Strahlentherapie und Onkologie. 2020:1-4. doi: 10.1007/ s00066-020-01635-7.